Tionscadal: Idir Sráid agus Stát

A bhuí leis an Fhondúireacht Pobail, cuireadh tús leis an tionscadal ‘Idir Sráid agus Stát’ i mí an Mheithimh 2021. Tá sé mar aidhm ag an tionscadal pobal na Gaeilge a chumasú chun tuiscint, úinéireacht agus rochtain a bheith acu ar chearta teanga le linn ré úr na reachtaíochta Gaeilge. Tá an tionscadal á stiúradh ag Conradh na Gaeilge i bpáirtnéireacht le Comhaltas Ceoltóirí Éireann. Díreofar fosta ar shainchomhairle ó CAJ agus PPR, mar aon leis an pháirtí leasmhar, Glór na Móna. 

Ó bhí 2016 ann, tá ról lárnach ag an Dream Dearg i leabú na Gaeilge sa dioschúrsa polaitiúil. Ba thoradh é an Comhaontú ‘Ré Nua, Cur Chuige Nua’ a foilsíodh i mí Eanáir 2020 de thréimhse fada feachtasaíochta ag leibhéal an ghnáthphobail; níl ann ach ceart go mbíonn an deis ag an pobal céanna sin ról gníomhach a imirt i lucht déanta na gcinntí a thabhairt chun cuntais maidir le cur i bhfeidhm na reachtaíochta Gaeilge. Is mian linn go mbeidh tuiscint acu i dtaobh impleachtaí na reachtaíochta don phobal, agus go mbíonn sé de chumas acu dúshlán a thabhairt do ghné ar bith den reachtaíocht sin a chuireann bac ar Ghaeilgeoirí ról cothrom a imirt sa tsochaí, nó a dhéanann sárú ar a gcearta teanga. 

Cuirfidh an tionscadal seo pobal na Gaeilge i gcroílár na cinnteoireachta ó thuaidh, agus tógfaidh sé ar an infreastruchtúr den fheachtasaíocht phobalbhunaithe atá i bhfeidhm againn faoi láthair. Tabharfaidh sé an deis do dhaoine tionchar a imirt agus forbairt a dhéanamh ar na cearta sin a bhfuil muid ag troid ar a son le fada, fada an lá. 

Spriocanna an tionscadail

Tabharfaidh an tionscadal seo rochtain do dhaoine ar spásanna ar féidir leo níos mó a fhoghlaim faoi chearta teanga, le linn, in éineacht leis an Choimisinéir Teanga nuacheaptha, ról gníomhach a imirt ag cinntiú go bhfreastlaíonn na caighdeáin teanga ar riachtanais an phobail. 

Cad é mar a thabharfaidh muid faoi?

1. Tá lámhleabhar chearta teanga curtha le chéile ag foireann Chonradh na Gaeilge a thugann léargas ar choincheap na gceart teanga, agus a dhéanann mionscrúdú ar chearta teanga i gcomhthéacs na reachtaíochta nua. Féachann an lámhleabhar ar dheiseanna agus dúshláin na reachtaíochta úra atá ag dul fríd próiseas reachtúil Westminster faoi láthair. Tá an lámhleabhar ar fáil ag an nasc seo.
2. Tá spás úr digiteach anois ar fáil don phobal chun léargas a fháil ar stair agus ar dhul chun cinn an fheachtais #AchtAnois, agus chun cluinsint ó na guthanna sin a bhí go mór i lár an aonaigh le linn an fheachtais phobalbhunaithe seo. Tá uirlisí forbartha ar an suíomh chomh maith a ligeann do chónaitheoirí sa tuaisceart brú a chur ar a gcomhairle áitiúil. Is féidir leat cuairt a thabhairt ar an suíomh ag an nasc seo. 
3. Leanfaidh muid orainn ag déanamh stocaireachta ar son na reachtaíocht úra Gaeilge, cur i bhfeidhm na  reachtaíochta san áireamh agus ag cinntiú go mbíonn ionadaíocht pobail in achan ceann d'oifigí úra an bhille. Tá an bille féiniúlachta agus teanga (TÉ) ag dul fríd próiseas reachtúil Westminster faoi láthair agus tá foireann Chonradh na Gaeilge ag obair go leanúnach ar leasuithe a chur chun cinn a thréiseoidh an reachtaíocht. Tá an t-eolas ar fad maidir leis an bhille úr, na leasuithe agus na céimeanna atá fós le glacadh ag an bhille ar fáil anseo. 
4. Cruthóidh an tionscadal spásanna úra d’ionchur maidir le dréachtú na gcaighdéan. Beidh imeachtaí eolais agus comhairliúcháin á n-eagrú againn i rith an tionscadail, ní hamháin chun guth a thabhairt do dhaoine, ach chun cur orthu an guth sin a úsáid. Dá bharr, beidh tuiscint níos fearr acu ar fhoirmiú polasaí. 
5. I gcomhpháirt le CAJ, tá muid ag obair ar thaighde cuimsitheach, a aithneoidh bearnaí i bpolasaithe rialtais, rud a thabharfaidh an deis don phobal trí chéile tuiscint a fháil ar an tsoláthar reatha, mar aon le réitigh bhuan ar na bearnaí. 

Tá deis againn leis an tionscadal seo, ár bpobal gníomhach, glórach a chumasú ar ghnéithe tábhachtacha den reachtaíocht Gaeilge. Ba mhaith linn go n-aithníonn siad an tábhacht atá lena nguthanna a úsáid i bhfoirmiú polasaí, agus go mbíonn siad níos eolaí agus níos muiníní ar choincheap na gceart teanga. Tá muid ag dúil go mór leis an chéad chéim eile san aistear seo i dtreo chearta teanga, agus ba mhaith linn ár mbuíochas a ghábhail leis an Fhondúireacht Pobail as ucht an cuidiú agus an tacaíocht a thug siad i bhforbairt agus maoiniú an tionscadail.

Teagmháil:

Cuisle Nic Liam | Language rights co-ordinator

R: Tá an seoladh r-phoist a chosaint ó spambots. Ní mór duit JavaScript a chumasú chun féachaint air.

G: +447 851 024 581